Kontrast
Czcionka
aktualności

Silni dzięki wolności. Silni dzięki pamięci – 100 lat Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie

Setna rocznica odsłonięcia Grobu Nieznanego Żołnierza w arkadach kolumnady Pałacu Saskiego to chwila, w której warto zwrócić swój wzrok w przeszłość. Na jakich fundamentach oparta jest nasza wolność? Kim byli ludzie, którym zawdzięczamy naszą niepodległość i luksus życia we własnym kraju? Właśnie wspólnej pamięci o bezimiennych bohaterach, dzięki którym możemy cieszyć się wolnością, poświęcona jest akcja edukacyjna „Silni dzięki wolności. Silni dzięki pamięci – 100 lat Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie”.

Grafika z napisem Silni dzięki wolności. Silni dzięki pamięci – 100 lat Grobu Nieznanego Żołnierza. Poniżej wycięty fragment archiwalnego zdjęcia tłumów na uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Dookoła wyciętego fragmentu Grobu dorysowano kształt kolumnady Pałacu Saskiego, pod którą mieścił się przedwojenny Grób.

Wystawa o historii Grobu Nieznanego Żołnierza

Odwiedzając tej jesieni Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie warto zarezerwować trochę więcej czasu, aby poznać jego nieoczywistą historię. Od zalążka idei, która wykiełkowała w naszym społeczeństwie po grozie Wielkiej Wojny i walk o granice odrodzonego państwa, poprzez uroczystości 2 listopada 1925 roku, zniszczenia kolejnej wojny, aż po zakończenie odbudowy Warszawy, czyli przywrócenie Pałaców Saskiego i Brühla stolicy – o tym wszystkim opowiada wystawa plenerowa okalająca miejsce pamięci. Zdjęcia, które pokazują oryginalny kształt Grobu Nieznanego Żołnierza wraz z utraconymi płaskorzeźbami flankującymi to miejsce, na pewno zaintrygują niejedną osobę. Archiwalne materiały pokazują także, czym żyło to miejsce i jak ewoluował sam plac w przeciągu ostatniego stulecia. Dodatkowo na wystawie znajdują się również informacje o inwestycji odbudowy zachodniej pierzei pl. marsz. J. Piłsudskiego, realizowanej po drugiej stronie ogrodzenia, na którym znajdują się wielkoformatowe plansze ekspozycji „Wspólne miejsce, wspólna pamięć. 100 lat Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie”.

Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie, czyli cztery arkady, pod którymi znajduje się płyta nagrobna, do której zmierzają dwaj żołnierze. Obok budowli znajduje się ogrodzenie, na którym są archiwalne, przedwojenne zdjęcia Grobu, kiedy było więcej arkad, a nad wszystkim kolumnada Pałacu Saskiego.
Grób Nieznanego Żołnierza dziś, w tle fragment wystawy o jego historii. Fot. T. Tołłoczko

Setna rocznica Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie

Działania w ramach akcji „Silni dzięki wolności. Silni dzięki pamięci – 100 lat Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie” to także wypowiedzi osób emocjonalnie, a czasem również i zawodowo, związanych z tym szczególnym miejscem. Publikowane w mediach społecznościowych spółki Pałac Saski materiały filmowe z udziałem artystów oraz Kustosza Sali Tradycji Dowództwa Garnizonu Warszawa przybliżają społeczny wymiar tej rocznicy. Wydarzenia sprzed stu lat to nie tylko suche fakty, ale konkretni ludzie, którzy towarzyszyli Nieznanemu Żołnierzowi w jego ostatniej drodze pod arkady kolumnady Pałacu Saskiego. To także emocje i wspólna potrzeba upamiętnienia nieznanego z imienia bohatera, symbolu zbiorowej walki o wolność, która połączyła nasze społeczeństwo.

Historyczne odkrycie w setną rocznicę

Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie znany jest powszechnie z kart podręczników, migawek w telewizji czy materiałów w internecie. A jednak w jego historii skrywa się niejeden znak zapytania. Jedną z takich zagadek udało się rozwikłać w tym roku, gdy na aukcji pojawiły się dwie tarcze zdobiące niegdyś okratowanie monumentu. Eksperci Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odkryli, że jedna z nich to oryginał z dnia odsłonięcia, czyli 2 listopada 1925 r. Obie tarcze są już depozytem Skarbu Państwa – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w zbiorach Muzeum Historii Polski.

Ze względu na przypadającą w tym roku setną rocznicę odsłonięcia Grobu tymczasowo można zobaczyć tarcze w pawilonie na pl. marsz. J. Piłsudskiego. Niespodzianka czeka również na odwiedzających to miejsce po zmroku. W stojącym naprzeciwko pawilonie z modelem 3D odbudowywanych pałaców i kamienic do godz. 22 można zobaczyć pokaz multimedialny. „W hołdzie Nieznanym: Mapping Stulecia” to przygotowana przez stowarzyszenie Anthill trójwymiarowa animacja wzbogacona o opowiedzianą przez lektora historię pomnika.

Płomień pamięci

Dla osób spoza stolicy, które chciałyby wziąć udział w wydarzeniach związanych z setną rocznicą Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie, Muzeum Historii Polski przygotowało specjalną akcję. Kampania społeczno-edukacyjna „Płomień pamięci” ma na celu uhonorowanie lokalnych bohaterów, a w szczególności tych bezimiennych, którzy spoczywają na cmentarzach w całym kraju i za granicą. Muzeum zachęca do zapalenia własnoręcznie przystrojonego znicza na ich mogiłach. By ozdobić znicz, można stworzyć biało-czerwone serce z wstążek, a instrukcja wraz z szablonem znajduje się na stronie instytucji. Po wykonaniu zdjęcia takiego upamiętnienia można je przesłać wraz z formularzem na stronie Muzeum Historii Polski, gdzie następnie powstanie mapa, na której zaznaczone zostaną wszystkie miejsca takich upamiętnień. Akcja kierowana jest m.in. do szkół i drużyn harcerskich. Indywidualnie można się zrzeszać również w ramach lokalnych społeczności skupionych wokół bibliotek czy domów kultury.

Silni dzięki wolności. Silni dzięki pamięci

Grób Nieznanego Żołnierza to nie tylko symbol naszej przeszłości. To także nasza teraźniejszość, w której łączy nas pamięć o cichych bohaterach. Jesteśmy silni dzięki ich wolności. Silni dzięki pamięci.

aktualności

Silni dzięki wolności. Silni dzięki pamięci – 100 lat Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie

Setna rocznica odsłonięcia Grobu Nieznanego Żołnierza w arkadach kolumnady Pałacu Saskiego to chwila, w której warto zwrócić swój wzrok w przeszłość. Na jakich fundamentach oparta jest nasza wolność? Kim byli ludzie, którym zawdzięczamy naszą niepodległość i luksus życia we własnym kraju? Właśnie wspólnej pamięci o bezimiennych bohaterach, dzięki którym możemy cieszyć się wolnością, poświęcona jest […]

Oryginalna dekoracja Grobu Nieznanego Żołnierza powróciła na pl. Piłsudskiego

Choć wydawać by się mogło, że dzieje Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie zostały dogłębnie zbadane, niedawno doszło do wyjątkowego odkrycia. W kwietniu 2025 r. odnalezione zostały dwie metalowe tarcze, które zdobiły kiedyś okratowanie pomnika. W toku prac okazało się, że jeden z elementów krzyża Orderu Wojennego Virtuti Militari jest oryginałem, który zdobił to miejsce już […]

Wystawa „Wspólne miejsce, wspólna pamięć. 100 lat Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie”

Sto lat temu odsłonięto jedno z najważniejszych miejsc pamięci w Polsce: Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Choć jego dzisiejszy kształt jest wszystkim dobrze znany, mało kto pamięta, jak wyglądał przed wojną, czyli w swojej pełnej formie w arkadach kolumnady Pałacu Saskiego. Osunęły się także w otchłań zapomnienia emocje, które towarzyszyły naszym przodkom w tym czasie. O […]

Wzrost społecznego poparcia dla odbudowy Pałacu Saskiego

Jak wynika z najnowszych badań opinii publicznej na temat odbudowy Pałacu Saskiego, inwestycja cieszy się coraz większym poparciem społecznym. Z końcem 2024 r. dane wykazały już pięciokrotną przewagę liczby zwolenników nad przeciwnikami przedsięwzięcia. Odbudowy oczekuje ponad połowa ankietowanych Polaków (55%), co wpisuje się w europejski trend wzrostu zainteresowania architekturą historyczną i odbudową dziedzictwa. Jednocześnie wyraźny […]

Próbki piaskowca na terenie odbudowy Pałacu Saskiego

Rozpoczynają się obserwacje próbnych płyt kamiennych w związku z odbudową Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej. 20 fragmentów piaskowca wydobytego z kilku polskich kamieniołomów, m.in. z okolic Szydłowca oraz z Dolnego Śląska, trafiło na warszawski pl. Piłsudskiego. Regularny monitoring pozwoli dostrzec zmiany właściwości kamienia poddanego wpływowi warunków atmosferycznych bezpośrednio w miejscu, w […]

29. Międzynarodowe Biennale Plakatu – wystawa na pl. Piłsudskiego

Już po raz drugi ogrodzenie terenu odbudowy zespołu Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej stanie się galerią sztuki plakatu. Wystawę plenerową „Quo Vadis”, czyli wybrane prace artystów biorących udział w 29. edycji Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie, można oglądać na pl. Piłsudskiego od 5 lipca 2025 r. do końca wakacji. Światowe święto […]

Nowy katalog dzieł z archiwów w Dreźnie: Pałac Saski na dawnych rysunkach

„Wspólne dziedzictwo polsko-saskie” to opracowany naukowo zbiór powstałych w okresie panowania dynastii saskiej ponad 1100 rysunków architektonicznych, które dziś znajdują się w drezdeńskich archiwach. Wzbogaconą o zbiór esejów publikację pod redakcją profesorów Jakuba Sity oraz Pawła Migasiewicza wydano m.in dzięki współpracy Instytutu Sztuki PAN, Zamku Królewskiego w Warszawie, Instytutu Polonika oraz spółki Pałac Saski. Premiera […]

298. urodziny Ogrodu Saskiego

Ostatni dzień maja przyniósł największą dotąd edycję Święta Ogrodu Saskiego. Blisko 80 tysięcy warszawiaków i turystów wzięło udział w czwartej odsłonie całodziennego wydarzenia retro, którego program w 2025 r. wzbogaciły liczne atrakcje nowych partnerów. Dzięki temu, oprócz zastępów muzyków, rekonstruktorów okresu międzywojennego, pasjonatów bicykli i automobili czy specjalistów od pokazów VR, uczestnicy mogli liczyć na specjalną, […]

Program 4. edycji Święta Ogrodu Saskiego

Zapraszamy na 4. edycję Święta Ogrodu Saskiego w Warszawie w sobotę 31 maja 2025 r. w godz. 10.00-20.30 – wstęp wolny. Program ramowy Święta Ogrodu Saskiego: 10.00 – parada na otwarcie z bicyklami na czele – start przy ul. Niecałej 10.00-18.00 – Warsztatownia Chopina (Narodowy Instytut Fryderyka Chopina): warsztaty „Baw się razem z Fryckiem” 10.00-18.00 – Muzeum Historii Polski 12.30 – spacer historyczny […]