Kontrast
Czcionka
aktualności

Relacja z Kongresu Niepodległa: odbudowa Pałacu Saskiego

12 stycznia 2023 r. zakończył się dwudniowy Kongres Niepodległa podsumowujący obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości i odbudowy polskiej państwowości. Wydarzenie było okazją do zapoznania się z działalnością licznych instytucji związanych z kulturą i edukacją, których przedstawiciele podjęli również dyskusję nad perspektywami dla przyszłego rozwoju oferty kulturalnej i edukacyjnej kraju. Jeden z paneli poświęcony był dyskusji nad odbudową Pałacu Saskiego, a udział w nim wzięli m.in. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz wiceprezydent m.st. Warszawy.

Stulecie Niepodległej

Obchody setnej rocznicy odzyskania przez Rzeczpospolitą niepodległości rozpoczęły się wraz z ogłoszeniem Programu Wieloletniego „Niepodległa” na lata 2017-2022. Zrealizowane w tym okresie projekty nawiązują do obecnych w całej polskiej historii wartości: dążenia do wolności, poszanowania godności i praw człowieka oraz solidarności. Przyświecały one rozlicznym przedsięwzięciom, wśród których znalazły się poświęcone dziedzictwu polskiej kultury wystawy muzealne, warsztaty, konferencje o charakterze lokalnym, jak i międzynarodowym, cykle koncertów, projekty badawcze, pokazy filmowe oraz wiele innych wydarzeń kulturalnych. Obchody te upamiętni także inny projekt, ogłoszony przez Prezydenta RP w dniu Święta Niepodległości w 2018 roku: odbudowa zespołu Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej, która symbolicznie zwieńczy dzieło powojennej odbudowy Warszawy.

Dyrektor Biura „Niepodległa” Wojciech Kirejczyk otwiera Kongres Niepodległa, 11.01.2023. Fot. T. Tołłoczko/BN

Kongres Niepodległa

Podsumowaniem pięcioletnich obchodów stulecia wolnej Polski był Kongres Niepodległa, który odbył się w dniach 11-12 stycznia w Warszawie. Zaproszeni do udziału w wydarzeniu przedstawiciele placówek kulturalnych i oświatowych, a także władz samorządowych i państwowych, w trakcie sesji plenarnych oraz paneli dyskusyjnych pokrótce zrelacjonowali działalność swoich instytucji wpisujących się w obchody. Prelegenci wspominali również o przeszkodach, jakie pojawiały się na drodze do efektywnego wdrożenia projektów, co było z kolei punktem wyjścia do dalszej dyskusji nad rozwojem oferty kulturalno-edukacyjnej. Dyskusje podzielono na cztery ścieżki tematyczne: „Dziedzictwo i jego rola w budowaniu pamięci historycznej”, „Nowoczesna edukacja do uczestnictwa w kulturze”, „Współpraca międzyinstytucjonalna i międzysektorowa na rzecz kultury i dziedzictwa” oraz „Budowa i promocja wizerunku Polski za granicą”.

Panel dyskusyjny poświęcony odbudowie Pałacu Saskiego, 11.01.2023. Fot. T. Tołłoczko/BN

Odbudować nieodbudowane – dyskusja o Pałacu Saskim

Podczas pierwszego dnia Kongresu Niepodległa zgromadzeni na sali plenarnej wzięli udział w panelu pt. „Odbudować nieodbudowane – wokół odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej”. Dyskusję poprowadził dr Michał Laszczkowski, dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. Jedno z pierwszych pytań, dotyczące m.in. zachowania zabytkowych reliktów, skierował do prof. dr. hab. Jakuba Lewickiego, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Następnie moderator dyskusji podniósł kolejny ważki temat – rewitalizację Ogrodu Saskiego oraz ożywienie placu Piłsudskiego w oparciu o zaproponowaną przez Pałac Saski sp. z o.o. koncepcję „Zielonej Osi Saskiej”. W tej kwestii głos zabrał Michał Olszewski, zastępca prezydenta m.st. Warszawy, według którego odbudowa zachodniej pierzei placu Piłsudskiego będzie miała pozytywny wpływ na ożywienie tej przestrzeni, natomiast jego skalę zdeterminują przyszłe funkcje historycznych budynków.

O zakończonej już sukcesem odbudowie innego Pałacu Saskiego – podróżnej rezydencji króla Augusta III, znajdującej się w Kutnie, na trasie z Warszawy do Drezna – opowiadał kolejny prelegent dr Piotr Stasiak, zastępca dyrektora Muzeum Regionalnego w Kutnie. Obiekt został już oddany przez wykonawcę, obecnie urządzane są w nim ekspozycje muzealne, a oficjalne otwarcie planowane jest na wrzesień br. Głos w dyskusji zabrał także dr arch. Tomasz Jeleński, prezes Stowarzyszenia INTBAU Polska i przewodniczący INTBAU College of Chapters, który w swym wystąpieniu szczególną uwagę zwrócił na potrzebę jak najwierniejszego odtworzenia detalu, w tym płaskorzeźb. Do tego wątku nawiązał później moderator panelu, wspominając o współpracy Pałac Saski sp. z o.o. z wieloma instytucjami, takimi jak choćby Stowarzyszenie Architektów Polskich, Muzeum Ziemi PAN czy Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Transmisja panelu dyskusyjnego:

Kawiarnia paryska

W ofercie Kongresu, poza dyskusjami i sesjami plenarnymi, znalazły się również stoiska kilku instytucji związanych z kulturą i dziedzictwem. Wystawcy prezentowali swoje materiały edukacyjne w postaci książek, gier, czy też plakatów. Na uczestników wydarzenia czekała również niepowtarzalna okazja odwiedzenia kawiarni w klimacie okresu dwudziestolecia międzywojennego. Przedwojenne kredensy, gramofon oraz drewniany wieszak z cylindrami to tylko niektóre z elementów inscenizacji stoiska Pałac Saski sp. z o.o. Ubrane w historyczne stroje panie wręczały kawiarnianym gościom plakaty ze zdjęciami pochodzącymi z wystawy „Okruchy Przeszłości” oraz materiały edukacyjne dla dzieci w postaci Niemapy, czyli bogato ilustrowanej mapy Ogrodu Saskiego z historycznymi opowieściami i zadaniami do wykonania. W menu kawiarni znalazła się również nieszablonowa pozycja – przejażdżka bryczką przed Pałacem Saskim – możliwa dzięki okularom przeznaczonym do oglądania wirtualnej rzeczywistości. Widoczną podczas podróży kolumnadę Pałacu Saskiego, oddzielającą tętniący życiem plac Piłsudskiego od Ogrodu Saskiego, dziś oglądamy jeszcze przy użyciu okularów VR, jednak już w tej dekadzie stanie się ona istniejącym w realnym świecie elementem architektury Warszawy.

Fotorelacja z Kongresu (Fot. T. Tołłoczko/BN):

aktualności

Zabytkowe mury Pałacu Saskiego zadaszone

W marcu 2024 r. zakończyły się prace związane z budową zadaszenia nad zabytkowymi piwnicami Pałacu Saskiego. Tym samym pozostałości pałacowych murów zyskały ochronę przed niekorzystnym wpływem opadów atmosferycznych na obszarze ponad 2100 m2. Dwie niezależne metalowe konstrukcje z pokryciem z membrany PVC wykonała firma Protan Elmark. Budowa zadaszenia nad reliktami Pałacu Saskiego Odsłonięte w ramach […]

Badania archeologiczne na terenie Pałacu Brühla – sezon 2023

Za nami pierwsze badania archeologiczne na terenie dawnego Pałacu Brühla. W ciągu pół roku prac znaleziono i zinwentaryzowano niemal 10 tysięcy obiektów pochodzących z różnych okresów funkcjonowania pałacu. Jednocześnie badania archeologiczne pozwoliły skonfrontować dane historyczne na temat planu Pałacu Brühla ze stanem faktycznym, odkrywając nieznane wcześniej losy tego miejsca. Choć prace objęły już obszar ponad […]
Pozostałości ceglanych murów Pałacu Saskiego oraz obok nowe bloki betonowe będące elementem konstrukcji zadaszenia reliktów. W tle dwa dźwigi - większy, żółty z wyższym wysięgnikiem po lewej stronie i mniejszy pomarańczowy po prawej. Za dźwigami po prawej stronie powstająca metalowa konstrukcja zadaszenia, po lewej za ogrodzeniem fragment Grobu Nieznanego Żołnierza.

Zadaszenie reliktów Pałacu Saskiego

Trwa budowa zadaszenia nad wpisanymi do rejestru zabytków reliktami piwnic Pałacu Saskiego. Powstające na łącznej powierzchni ponad 2100 m2 konstrukcje pozwolą ochronić zabytkowe mury przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych. Ze względu na szczególny charakter historycznej i reprezentacyjnej przestrzeni pl. Piłsudskiego oraz zapisy ustawy o odbudowie Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej, cały […]

Odbuduj z nami trzysta lat polskiej historii

Dzięki przysyłanym zdjęciom z domowych archiwów, Fototeka Pałacu Saskiego nieprzerwanie rozrasta się. Każde nowe ujęcie tego gmachu, jak i Pałacu Brühla i trzech kamienic przy ul. Królewskiej, które trafia do wspólnie tworzonego albumu, może pomóc w odbudowie. Więcej o celu Fototeki, odbudowy, jak i żmudnym procesie przywrócenia zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego w Warszawie, opowiadają Mariusz […]
Wielokolorowa grafika, niebieskie cyfry "2024", białe "32" i napis "FINAŁ AUKCJE" (litery pomarańczowe, żółte i różowe" oraz czerwone serce z białym napisem "wielka orkiestra świątecznej pomocy"

Gramy z WOŚP: zwiedzanie piwnic Pałacu Saskiego

Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy gra już po raz 32. W tym roku wylicytować można również ekskluzywny spacer wokół piwnic Pałacu Saskiego. Zwycięzca licytacji wraz z osobą towarzyszącą będzie miał okazję zobaczyć z bliska historyczne mury i dowiedzieć się więcej o procesie odbudowy. Pałac Saski na aukcji WOŚP Kolejny finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy odbędzie się już […]

2023: podsumowanie działań Pałac Saski sp. z o.o.

Minęły dwa lata odkąd ruszyła inwestycja odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz trzech kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie, realizowana w oparciu o przyjętą przez Sejm i Senat ustawę z 11 sierpnia 2021 r. Po odsłonięciu reliktów piwnic Pałacu Saskiego przyszedł czas na archeologiczne eksploracje terenu Pałacu Brühla. Owocem pierwszego etapu badań na tym obszarze […]

Co o odbudowie Pałacu Saskiego sądzą Polacy?

Jeszcze przed powołaniem spółki odpowiedzialnej za odbudowę zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego przeprowadzono ogólnopolskie badania społeczne na temat świadomości i poglądów związanych z historią i odbudową Pałacu Saskiego. Podobne sondaże zrealizowano ponownie z końcem roku 2022 i 2023, a ich celem było rozpoznanie ewentualnych zmian w postrzeganiu inwestycji odbudowy. Świadomość historyczna, jak i wiedza o odbudowie […]

Zabytki i zagadki archeologiczne z wykopalisk Pałacu Brühla

Już na samym początku prace archeologiczne na terenie dawnego kompleksu Pałacu Brühla przyniosły niespodziewane znaleziska, takie jak połowicznie zachowana rzeźba „Chwała”. Kolejne tygodnie i miesiące działań również nas nie rozczarowały. W toku prac znaleziono wiele mniejszych, ale równie ciekawych zabytków ruchomych, które odsłaniają przed nami kolejne karty historii tego miejsca. Z ziemi wyłoniono nawet istne […]
okładka cyklu filmów na temat Pałacu Saskiego i Pałacu Brühla. Na samym środku napis "FENOMEN" na beżowym tle.

Fenomen Pałaców Saskiego i Brühla – cykl na YouTube

Historię Pałaców Saskiego i Brühla nie sposób streścić w kilku słowach, ale można przybliżyć jej najciekawsze rozdziały w dwunastu krótkich filmach.  W cyklu „Fenomen”, który publikujemy co tydzień na naszym kanale YouTube, historycy, archeolodzy i znawcy architektury m.in. pasjonująco tłumaczą, jak kryptolodzy z Pałacu Saskiego pomogli pokonać III Rzeszę czy pokazują, jak jadano na królewskim dworze. […]

Broszura edukacyjna „Pałac Saski. Niezwykłe miejsce w niezwykłym mieście”

Do mazowieckich szkół dotarły już egzemplarze broszury edukacyjnej „Pałac Saski. Niezwykłe miejsce w niezwykłym mieście”. Przygotowany przez Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne materiał w przystępny i zwięzły sposób opisuje historię pałaców Saskiego i Brühla na tle historii Warszawy i kraju. Broszurę uzupełniają scenariusze lekcyjne, z których mogą skorzystać nauczyciele szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Kolorowa publikacja zawiera […]